Qiegħed nikteb dan l-artiklu mhux biss bħala persuna li ili naħdem fil-qasam soċjali għal dawn l-aħħar tletin sena f’karigi diversi imma qiegħed nikteb bħala ġenitur. Għalkemm f’dan l-istadju, il-liġi tinstab quddiem il-Parlament u allura hija issa r-responsabbilta’ tal-membri kollha tal-Parlament biex jagħtu l-opinjoni tagħhom, xorta waħda nixtieq nagħti s-sehem tiegħi bħala ċittadin attiv.
IL-PERSUNA FIĊ-ĊENTRU TAL-LIĠI
Hawn qbil bejn kull minn jaħdem fost dan il-qasam li l-persuna li tabbuza mid-droga hija persuna li għandha bżonn l-għajnuna u mhux il-kastig. Il-problema ta’ abbuz ta’ droga hija problema ta’ saħħa fis-sens wiesgha tal-kelma. Min jabbuza mid-droga jagħmel dan għaliex għandu problemi AKBAR fil-ħajja tiegħu fejn l-abbuz tad-droga hija biss l-effett ta’ ‘weġgħat’ oħra.
Hemm qbil li persuna li tabbuza mid-droga l-ewwel għandha titressaq għal għajnuna u għas-sapport minflok għal kastig. Għaldaqsant irridu nitkellmu fuq id-dekriminaliazzjoni tal-persuna li jabbuza mid-droga. Kull ġenitur jixtieq jara li ibnu jew bintu jieħdu l-għajnuna u mhux il-kastig li jista’ iwassal għal sitwazzjoni agħar.
Imma fl-istess waqt, bħala ġenitur ma nistax naqbel mad-dikriminalizażżjoni tad-droga fija nnifisha. Kull tip ta’ droga hija ħażina u għandha tibqa’ illegali. Kull droga twassal lil persuna fir-irdum tal-ħajja. Is-soċjetà għażlet li l-abbuż tad-droga jkun illegali għaliex dan l-abbuż jagħmel ħsara lill-persuna u lis-soċjetà kollha. L-abbuż tad-droga jwassal għal mind and mood altering states and negative lifestyles. Għaldaqstant il-messaġġ għandu jibqa’ wieħed ċar: l-abbuż ta’ kull droga, inkluz dak tal-kannabis, huwa ta’ ħsara u għandu jibqa’ att illegali. Jekk il-messaġġ ma jibqax wieħed ċar allura nistgħu nkunu qegħdin inwasslu messaġġ perikoluż: li wieħed jista’ jieħu d-droga, inkluz il-kannabis, u ma jkun qiegħed jagħmel xejn ħazin u ta’ ħsara.
GVERN LI MA SEMAX KOLLOX
Il-Gvern ħareġ White Paper fejn xtaq jisma’ l-pariri tas-soċjeta’ ċivili u ta’ dawk l-entitajiet li ilhom jaħdmu f’dan il-qasam għal diversi snin. Il-Gvern għamel diversi laqgħat ta’ konsultazzjoni. Il-messaġġ kien wieħed li l-Gvern jixtieq jisma’. Għalkemm f’ċertu punti l-Gvern sema’ u ħa nota tagħhom b’mod partikolari fil-kwistjoni tal-Qorti tad-droga, il-kazijiet pendenti li jinġabru flimkien u l-għajnuna lil min qiegħed jgħin lil persuna waqt overdose, IMMA f’ċertu punti oħrajn donnu l-Gvern kien diga’ deċiz! Is-soċjeta’ civili u b’mod partikolari dawk l-entitajiet li għandhom esperjenzi twila f’dan il-qasam offrew feedback fuq punti fundamentali li ma dehrux fl-abbozz tal-liġi kif ġie presentat. Bħala ġenituri, nixtieq insemmi xi whud minnhom.
L-abbozz tal-liġi jgħid li : “fejn l-akkuza ta’ ksur tal-liġijijiet dwar id-droga tikkonsisti f’akkuza ta’ pussess ta’ droga projibita fi kwantita’ ta’ anqas minn zewġ grammi jew zewġ pilloli tal-ecstacy jew pilloli simili, irrispettivament mill-purita’, f’cirkostanzi li ma jwasslux li wieħed raġonevolment jemmen li d-droga projbita mhijiex għall uzu personali tal-persuna li għandha l-pussess tagħha, dik il-persuna għanha tkun soġġetta għal proċess skont l-att dwar il-kummissarji għall Gustizza, u meta tinstab ħatja mill-kummissarju għall Gustizzja assenjat mill-Ministru sabiex jisma’ kazijiet dwar reati ta’ droga teħel penali bejn € 75 u € 125… fid-droga kannabis jew rezina tal-kannabis, il-penali applikakabbli għandha tkun bejn € 50 - €100’.
Meta wieħed jaqra dan il-paragrafu, jiġuli diversi mistoqsijiet, fosthom: ‘Meta wieħed isemmi żewġ grammi, fuq liema sustanza qegħdin nitkellmu? L-esperjenza turina li altru żewġ grammi eroina u altru żewġ grammi kannabis? Mistoqsija oħra li tiġili hija: Persuna ser titressaq biss quddiem il-Kummissjaru għall-Gustizzja jekk il-persuna tkun f’cirkostanzi li ma jwasslux li wieħed raġonevolment jemmen li d-droga mhijiex għall uzu personali ? Dan ser ifisser li jekk wieħed ikun qiegħed jagħmel uzu personali, dan mhux ser jitressaq? Allura dan ifisser li l-uzu personali tad-droga ser isir aċċettabli? It-testimonjanzi ta’ dawk li għaddew mill-esperjenza tal-abbuz tad-droga juri biċ-ċar li min jagħmel użu personali jew soċjali jkun qiegħed biss jipposponi problemi futuri ta’ saħħa fis-sens wiesgħa tal-kelma għal aktar tard. Wieħed ma jistax jieħu r-riskju li jilgħab mas-saħħa.
MISTOQSIJIET OĦRAJN
Bħala ġenitur l-akbar tliet mistoqsijiet li għandhi huma dawn:
X’inhi r-raġuni li min ‘jinqabad’ l-ewwel darba minflok ser jingħata l-għajnuna u jsirlu assessment mal-ewwel ser jingħata biss multa? Il-multa ser tkun bizzejjed biex wieħed jieqaf f’dan l-istadju? L-ewwelnett tajjeb li wieħed jiġbet l-attenzjoni li mhux bilfors persuna li tinqabad l-ewwel darba (first time offender) huwa fir-rejalta’ first time user. Wieħed li jista’ ikun ilu 10 snin jabbuza mid-droga imma jinqabad l-ewwel darba, dan allura ser jieħu multa biss? U jekk wieħed huwa fil-bidu tal-vizzju, b’multa biss ser jieqaf?
Min jaħdem fost iż-żgħażagħ jaf li dan mhux rejali! Nemmen li min jinqabad l-ewwel darba mhux biss għandu jkollu twissija jew multa imma jkun hemm assessment fuq il-htiġijiet tiegħu. X’inhuma l-ħtiġijiet tal-persuna? Kif nistgħu noffru l-għajnuna ? X’wasslu biex abbuza mid-droga? Dan kien il-feedback ukoll tal-entitajiet soċjali li jaħdmu f’dan il-qasam. Għalkemm fil-proposta tal-liġi hemm li min jinqabad għat-tieni darba għandu jitressaq għal Bord ta’ Rijabiltazzjoni, dan jista’ ikun tard wisq! L-assessment għandu jingħata mal-ewwel biex b’hekk l-għajnuna tista’ verament tagħmel differenza. Ma għandux ikun hemm distinzjoni u eċċezzjoni bejn l-ebda droga ta’ kull tip. Kull min jinqabad jagħmel uzu mill-kannabis għandu wkoll jidher quddiem il-Kummissarju tal-Gustizzja u l-Bord kif inhu propost għal kull abbuż tad-drogi oħrajn.
B’dan kollu l-messaġġ ikun wieħed ċar: filwaqt li first time offender ikun għamel att ħazin u illegali, is-soċjeta tagħzel li minflok tagħtih kastig, tibgħat din il-persuna mal-ewwel għal għajuna meħtieġa qabel ma forsi jkun tard wisq!
It-tieni mistoqsija tiegħi hija: “Għalfejn il-proposta tal-liġi qegħdha tagħmel distinzjoni bejn id-drogi, fejn persuna li tinqabad bil-abbuz tal-kannabis jew reżina tal-kannabis, il-persuna teħel biss multa inqas jiġifieri bejn € 50 u € 100?
It-tielet mistoqsija hija mibnija fuq it-tieni waħda. “Għaliex persuna li tinqabad għat-tieni darba qed jiġi propost li din titressaq quddiem il-Bord ta’ Rijabiltazzjoni u trid isegwi l-programm ta’ għajnuna IMMA min jinqabad li qiegħed jabbuza biss mill-kannabis dan ma jintbagħat imkien sakemm ma jkunx hemmx drogi oħra involuti ?
Dan ifisser li wieħed li jabbuza mill-kannabis, anke jekk jinqabad 100 darba, mhux ser jinbagħat għal l-ebda għajnuna imma sempliċiment multa’ bejn € 50 u € 100! Għaliex qegħdha ssir din id-distinzjoni? U għal fini tal-argument, għaliex id-distinzjoni qegħdha ssir biss għal kannabis u mhux għal drogi oħra? Kien hemm u hemm xi ‘pressure group’ biex wassal għal din id-distinzjoni?
Għalkemm mhux kull abbuż tad-droga jħalli l-istess effetti u konsegwenzi fuq il-persuna u s-soċjetà, tajjeb li wiehed jifhem li dawk id-drogi hekk msejħa ‘soft drugs’ jistgħu jkunu meqjusa bħala gate way drugs li jwasslu għal drogi aktar qawwija, nuqqas ta’ saħħa mentali u stil ta’ ħajja negattiva għall-persuna u għas-soċjetà kollha.
Diversi operaturi oħra fil-qasam soċjali jsostnu li hemmx abbuż ta’ drogi msejħa ‘soft’ u ‘hard’, imma hemm biss abbuż tad-drogi. Dan il-messaġġ jingħata b’mod l-aktar ċar lil Gvern mhux biss min dawk li jaħdmu f’dan il-qasam imma anke minn persuni li għaddew jew għaddejin minn din l-esperjenza! Nerġa nistaqsi: Għalfejn il-Gvern ma semax dan il-messaġġ tant fundamentali u jagħmel differenza kollha f’din id-diskussjoni? Nemmen li mhux biss l-kannabis tista’ tkun ‘gate away drug’ imma nagħmel referenza għall-istudju xjentifiku tal-Kap tal-Psikjatrija f’Malta, Dr. Anton Grech. Dr. Grech wera biċ-ċar li hemm rabta sħiħa u serja bejn uzu tal-kannabis - anke dak soċjali – u l-mard mentali.
Dan l-istudju juri li l-uzu tal-kannabis jagħmel ħsara lil persuna issa jew aktar tard ‘il quddiem. Mhux hekk biss, skont ir-rapport tal-National Focal point, l-eta’ medja ta’ zgħazagħ li jibdew jabbuzaw mill-Kannabis hija dik ta’ 15 ‘il sena. Min huwa ġenituri bħali, dan għandu jhassibna lkoll. Min huwa ġenitur jaf il-vulnerabbilta’ ta’ żgħażagħ ta’ 15 ‘il sena u kemm dan huwa messaġġ perikluz!
Il-messaġġ li qed joħroġ minn din il-proposta tal-liġi hija li l-kannabis mhiex xi haġa kbira (no big deal) u għaldaqsant mhemmx għalfejn nagħmlu storja! Dan ser iwassal biex tissaħħah il-mentalita’ li l-kannabis mhiex ta’ ħsara u jista’ iwassal għal pass aktar ‘il quddiem li din tkun legalizzata f’isem il-kultura ta’ xejn mhu xejn u ‘jiena ħadd ma jindaħali’.
Għalkemm naqbel li l-abbuz tal-alkoħol huwa l-akbar problema fil-pajjiz imma bħala ġenituri nistaqsi : “Meta diġa fil-pajjiz għandha sustanza li hija ta’ ħsara (għalkemm legali għal min huwa ‘il fuq minn 17 ‘il sena), ikun għaqli li l-pajjiż jkollu problema oħra? Il-fehma ta’ dawk li jgħidu li tajjeb li legalizzaw din is-sustanza biex b’hekk inkunu nistgħu nikkontrolow is-suq, hija ‘l bogħod mir-realta’.
Min jaħdem f’dan il-qasam u min għadda minn din l-esperjenza jaf sew li dejjem ser jibqa’ is-suq iswed – anke jekk ikun hemm enforcement qawwi. Sfortunatament, dan naraw jiġri fil-qasam tal-alkoħol u anke tas-sigaretti. Għalkemm huwa suq regolizzat imma s-suq iswed huwa fostna u wieħed kbir u qawwi.
ĦTIEĠA TA' PREVENZJONI
Lil hinn minn din il-proposta tal-liġi, l-esperjenza twassalni biex nemmen li għandu jkun hemm impenn akbar mill-Istat u minn kull entita’ soċjali oħra fil-pajjiż fuq il-ħtieġa tal-edukazzjoni ħolisitka u l-importanza tal-prevenzjoni mill-abbuz tad-droga fost it-tfal u żgħażagħ. Għaldaqstant, l-Istat u s-soċjeta’ ċivili jridu jkomplu joħolqu aktar inizjattivi edukattivi u jieħdu ħsieb lil dawk it-tfal u ż-żgħażagħ li qegħdin jieqfu kmieni mill-edukazzjoni tagħhom.
L-inizjattiva tal-Youth Garuentee hija inizjattiva fid-direzzjoni t-tajba. Nemmen li mingħajr prevenzjoni u tagħlim, il-problema tal-abbuz tad-droga se tkompli tikber u toħloq aktar soċjali u ekonomiċi. It-tfal u ż-żgħażagħ għandu jkollhom edukazzjoni sħiħa tal-valuri umani, jitgħallmu jemmnu fil-kapaċitajiet tagħhom u jingħataw opportunitajiet li jgħinuhom jikbru bħala persuni sħaħ.
It-tfal u ż-żgħażagħ għandhom jkollhom aktar opportunijiet sportivi, edukattivi u soċjali. L-edukazzjoni formali u nformali huma l-aħjar għodda ta’ prevenzjoni kontra l-abbuz tad-droga.
Għalkemm in-nefqa fuq il-kura u riabilitazzjoni tal-abbuz tad-droga tista’ tkun ta’ piż fuq il-pajjiż, madankollu l-abbuz tad-droga għandu prezz uman u soċjali wisq akbar għall-pajjiz. Is-saħħa fiżika, mentali u soċjali ta’ kull ċittadin hija akbar ġid li jista’ ikollu l-pajjiż.
(Dan l-artiklu ġie ippublikat fuq il-gazzetta In-Nazzjon – 5 ta' Diċembru, 2014)
Comments