Il-Maltin ta' rieda tajba ma jridux jgħixu f'pajjiż mifni bil-korruzzjoni.
Il-qarnita għandha swaba’ twal li jinfirxu ħafna.
Il-korruzzjoni hija bħal qarnita. Twassal f’diversi postijiet. Hemm korruzzjoni kbira. Hemm korruzzjoni żgħira. Il-korruzzjoni kbira tibda mill-korruzzjoni żgħira. L-ewwel pass ikun meta wieħed jispiċċa jirraġuna u jgħid: ‘U iva. Mhux xorta? Mhux kulħadd jagħmel dan?’.
Dan huwa l-ewwel pass fit-triq li twassal għal korruzzjoni kbira.
Sakemm il-bniedem huwa bniedem, il-korruzzjoni hija parti mill-ħajja. Il-korruzzjoni hija frott tal-ħażen li hemm fil-ġewwieni tal-bniedem. Għalkemm il-bniedem huwa tajjeb fih innifsu u għandu kapaċità kbira biex jagħmel it-tajjeb, fih ukoll għandu tendenza qawwija għal dak li huwa ħażin. Bejn korruzzjoni żgħira u korruzzjoni kbira hemm swaba’ twal li jippruvaw jinfiltraw f’kull post, għaqda, organizzazzjoni, partiti politiċi u anke saħansitra pajjiżi sħaħ.
F’ċerti pajjiżi, is-swaba’ twal tal-korruzzjoni huma mifruxin sew f’kull livell tas-soċjetà. F’ċerti pajjiżi, il-korruzzjoni tant hija kbira li tissejjaħ korruzzjoni istituzzjonalizzata, jiġifieri s-swaba’ tal-korruzzjoni huma fl-istrutturi kollha tat-tmexxija governattiva. Għaliex il-poter u l-flus huma cocktail perikoluż ħafna, f’ċerti pajjiżi wieħed isib partiti politiċi u politikanti li jbillu subgħajhom sew fil-borma tal-pajjiż.
Quddiem każi ta’ korruzzjoni x’wieħed jagħmel jew x’ma jagħmilx ifisser ħafna. Huwa f’dan il-mument li wieħed juri xi stoffa għandu. Politiku jew mexxej li ma jiħux azzjoni juri x’tip ta’ mexxej hu. Jekk wieħed jagħżel is-skiet, din tissejjaħ kompliċità.
Wara kważi ħames snin fit-tmexxija, il-Gvern Laburista jinsab taħt dell kbir u tqil ta’ korruzzjoni sistematika. Ma kienx hemm xahar wieħed biss li ma ħariġx skandlu ta’ korruzzjoni, żgħir jew kbir. L-aħħar skandlu ta’ għajb huwa l-istejjer li jxandru dwar Chris Cardona li jiltaqa’ u jixrob ma’ dawk li bħalissa huma akkużati bil-qtil brutali ta’ Daphne Caruana Galizia. Mhux hekk biss. L-għada tħabbar li l-bank sigriet ta’ Konrad Mizzi u Keith Schembri ġewwa Dubaj imsejjaħ Black 17 kien irċieva miljuni biex dawn ikunu jistgħu ’l quddiem jiġu trasferiti fil-kontijiet sigrieti fil-Panama! Tal-mistħija.
Imma quddiem dawn il-każi serji ta’ korruzzjoni sistematika ta’ issa, x’attitudni ħa l-Partit Laburista? X’qiegħed jagħmel il-Prim Ministru quddiem dawn l-akkużi serji? Filwaqt li Joseph Muscat sab ħin biex mill-Awstralja jċempel matul il-programm ‘Xarabank’ biex iħabbar l-‘għotja’ ta’ 5 miljun ewro mill-bejgħ taċ-ċittadinanza tagħna, issa spiċċa jinħeba u ma lissinx kelma!
Ħafna drabi nsibu li l-Prim Ministru fommu sieket. Ħafna drabi nsibu l-magna tal-Partit Laburista jew lil Glen jippruvaw jitfgħu l-attenzjoni tagħhom fuq ‘skandli’ oħra biex b’hekk wieħed jitfa’ l-attenzjoni fuqhom jew jaqilgħu kwistjonijiet kontroversjali. Dan rajnieh iseħħ kull meta l-Partit Laburista jispiċċa dahru mal-ħajt.
Joseph Muscat irid jifhem li meta jieħu din l-attitudni mhux biss jista’ jintefa’ dell ikrah fuqu personali u fuq kif se jibqa’ msemmi fil-kotba tal-istorja politika tagħna, imma qiegħed jitfa’ dell ikrah fuq l-Uffiċċju tiegħu, dak ta’ Prim Ministru ta’ Malta. Dan iwassal biex il-pajjiż kollu jieħu l-fama li f’pajjiżna l-korruzzjoni tirrenja. U meta jiġri dan, ħadd ma jibqa’ jafdana! Araw kif il-Qrati fil-Greċja ma fdawniex!
Sitt xhur wara l-qtil brutali ta’ Daphne u wara l-istejjer ippubblikati minn ‘Daphne Project’, jidher ċar li s-swaba’ twal tal-korruzzjoni huma preżenti sew f’pajjiżna. Dawn qegħdin bil-mod il-mod jifgaw id-demokrazija tagħna. Quddiem din ir-realtà hemm bżonn li jkun hemm ċittadini attivi. Aħna lkoll imsejħa minn pajjiżna biex inkunu ċittadini li nsemmgħu leħenna. Ma nistgħux nibqgħu ngħixu f’pajjiż fejn kollox jgħaddi u kollox jgħodd. Ma nistgħux ikollna soċjetà mibnija fuq il-korruzzjoni u l-inganni ta’ min għandu swaba’ twal. Ma nistgħux ngħixu f’soċjet. fejn dak li jħossu li huwa potenti jagħmel li jrid u jġib ruħu kif irid.
Hawn tidħol il-ħidma tal-Partit Nazzjonalista. Għalkemm ilpartiti politiċi l-oħra u anke s-soċjetà ċivili kollha għandhom sehem importanti f’dan kollu, jibqa’ l-fatt li fir-realt. Partit Nazzjonalista huwa dak il-partit li jista’ ikun l-alternattiva. Imma din l-alternattiva mhix awtomatika. Il-poplu ma għandux jafda lill-Partit għaliex ‘inqas ħażin’ mill-Partit Laburista. Il-poplu għandu jagħżel lilna għax tassew jemmen u jara fina dawk il-valuri li huma tarka kontra din il-kultura tal-korruzzjoni. Dan ifisser li l-Partit ma jistax fl-ebda mument jidher li huwa kompliċi jew inkella għandu xi dell fuqu ta’ korruzzjoni. Dan ifisser li l-Partit irid ikun kuraġġuż biżżejjed biex l-abjad jibqa’ jsejjaħlu abjad u l-iswed jibqa’ jsejjaħlu b’ismu.
Dan ifisser li kull min jaħdem u jippreżenta lill-Partit għandu responsabbiltà kbira fuq spallejh. Din irresponsabbiltà hija li huwa jrid ikun jgħix verament dawk il-valuri li jkun qiegħed iwassal. Niftakru li għalkemm il-kelma tqanqal imma huwa l-eżempju li jkaxkar. Irridu nifhmu sew li l-votanti Nazzjonalisti, aktar minn votanti Laburisti, huma votanti li jafu jaraw aktar mill-ponta ta’ mneħirhom u jafu jkunu kritiċi lejn il-Partit.
Għaldaqstant, filwaqt li nagħrfu r-rwol tal-Partit Nazzjonalista fil-mixja demokratika ta’ pajjiżna, għandna
nifhmu li s-suċċess jew le tal-Partit jiddependi minna lkoll fir-responsabbiltajiet varji tagħna.
Il-Maltin kollha ta’ rieda tajba ma jistgħux ikollhom Prim Ministru li għandu s-swaba’ tal-korruzzjoni mdawrin miegħu. Il-Maltin ta’ rieda tajba ma jridux jgħixu f’pajjiż mifni bil-korruzzjoni. Il-Maltin ma jridux li pajjiżna jkun maqbud mis-swaba’ tal-qarnit.
(Dan l-artiklu ġie ippublikat fuq il-gazzetta Il-Mument – 22 ta' April, 2018)
Comments